English Korean Spanish French German
Listen to this story instead (English).
In wat lijkt op een nieuwsstudio spreekt een grijsharige man over Zuid-Korea’s nieuwste politieke en economische problemen. Hij straalt autoriteit uit, maar, in tegenstelling tot de experts die geïnterviewd worden op traditionele tv-stations, is zijn commentaar doorspekt met desinformatie.
Sinds begin december 2018 heeft zijn kanaal meer dan 320.000 abonnees. Hiermee is het populairder dan Zuid-Korea’s grootste publieke omroepen, KBS en MBC.
Een voorbeeld van desinformatie is een artikel gepubliceerd op Jeong Kyu-Jae’s website dat beschreef hoe een demonstrant door een voertuig in de optocht gewond was geraakt, dat 50 reacties opleverde. Een foto waarop ambulancemedewerkers om een voertuig staan werd gebruikt als bewijs.
Festivalgangers zeiden echter dat de man in kwestie had geprobeerd onder een voertuig te kruipen om de optocht te blokkeren. Een video toont de man worstelend met de politie terwijl ze hem proberen er onder uit te trekken. Ook andere anti-LGBTQ protesteerders die de weg proberen te versperren door op de grond te gaan liggen, worden door de politie weggehaald.
De populariteit van de kanalen groeit met de dag. In het afgelopen jaar zijn het aantal abonnees van de top 20 conservatieve YouTube kanalen van Zuid-Korea dat desinformatie verspreiden meer dan verdubbeld, volgens onderzoek van de linkse krant Hankyoreh.
Global Ground nam de top 10 YouTube kanalen onder de loep, op volgorde van aantal abonnees en geïdentificeerd door Hankyoreh, dat meer dan eens anti-vluchteling, anti-Moslim of anti-LGBTQ-nepnieuws verspreidden. In totaal produceerden deze tien kanalen tussen 16 oktober 2017 en 4 december 2018 11.120 video’s waarin meerdere malen anti-Moslim en anti-LGBTQ-nepnieuws voorkwam.
“Wij zijn sterk tegen de homoseksualiteitswet, welke het legaal maakt om een mannelijke schoondochter of vrouwelijke schoonzoon te krijgen, welke uiteindelijk het land zal verpesten.” Dat is de titel van een anti-LGBTQ video van het News Town TV kanaal, waarin twee commentatoren praten over de gevolgen van het aannemen van een anti-discriminatie wet in Zuid-Korea.
De sprekers suggereren dat het doel van de wet niet is om LGBTQ rechten te ondersteunen, maar een poging van ultralinkse politieke aanhangers – sympathiserend met het Noord-Koreaanse regime – om een communistische overheid te installeren in Zuid-Korea. “Dat houdt in dat wanneer homoseksualiteit zich verspreid in (Zuid)Korea, het hele land ten onder gaat,” zo zegt een spreker in de video. Op dit moment is de video 13.911 keer bekeken en heeft deze 1200 likes gekregen.
De best bekeken anti-vluchtelingenvideo was “Breaking News: Are they fake or refugees, suspicions arise, The Korean Patriots Party calls for an investigation into a press conference” [“Belangrijk nieuws: zijn ze nep of vluchteling, wantrouwen neemt toe, de Koreaans Patriotten Partij roept op tot een onderzoek naar een persconferentie”] via het “Magpie Broadcast” kanaal. Op het moment dat dit artikel werd geschreven was de video 28.969 keer bekeken en 547 keer leuk gevonden.
Een andere anti-Moslimvideo was getiteld “What is the origin of ‘Islam’ that is threatening South Korea?” [“Wat is de oorsprong van ‘Islam’ dat Zuid-Korea bedreigt] via een kanaal dat “News Town TV” is genaamd. Het is op dit moment 27.967 keer bekeken en 1100 keer leuk gevonden.
In deze video bespreekt een pastoor met de naam Lee Man-suk, in zijn “lezing over Islam” het voorbeeld van Taqiyah. “Het is heel eigenaardig dat het in orde is om te liegen zolang het voor Allah, Mohammed, de Islam, de islamitische gemeenschap of de Koran is. Dat is de reden waarom mensen door moslims zijn misleid”, voegt Lee eraan toe. In feite verwijst Taqiyah naar het “uit voorzorg ontkennen van het geloof vanwege mogelijke vervolging”, volgens het Islamwoordenboek van Oxford.
“De laatste nepnieuwscrisis is het grootste succesverhaal in de geschiedenis van extreme haatgroeperingen. Het wekt angst en vooroordelen bij mensen op en beïnvloedt de publieke opinie”, zegt Hwang Pillkye, een advocaat bij de mensenrechtenorganisatie Gonggam.
Een voorbeeld van de grote invloed die websites zoals die van Jeong en anderen uitoefenen is het geval van 500 mensen uit Jemen die eerder dit jaar op het Zuid-Koreaanse eiland Jeju landden om asiel aan te vragen. Voor veel Koreanen, die in één van de werelds meest homogene samenlevingen leven, riep hun komst veel vragen op.
Een man loopt langs de moskee in de “Islamitische Straat” in de wijk Itaewon. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
Een restaurant toont de vlaggen van landen die halal voedsel accepteren in de “Islamitische Straat” in Itaewon. (Seoul Zuid-Korea, 2018)
Een bord van het metrostation “Itaewon”, een winkel- en uitgaansbuurt waar de “Islamitische Straat” en transgenderbars zich bevinden. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
Politiek gemotiveerde haatgroeperingen, waaronder conservatieve evangelisten, nationalisten en misogynen stonden klaar om die vragen te beantwoorden. Ze begonnen desinformatie te verspreiden over de Jemenitische vluchtelingen met angst zaaiende hashtags zoals “Nepvluchtelingen” en “Inwoners Eerst”.
Gemotiveerd door misinformatie vonden tientallen protesten tegen de vluchtelingen plaats sinds eind juli, soms met duizend mensen die dingen als “Nepvluchtelingen! Ga weg!” riepen.
Sommige vluchtelingen ontvingen hatelijke, racistische en bedreigende berichten via sociale media, volgens Go Eunnji, de directeur van Nancen, een groep advocaten voor vluchtelingen.
“Nepnieuws is niet nieuw in Korea, net zoals onverdraagzaamheid niet nieuw is in onze samenleving”, zei Go. “Maar in het geval van de recente vluchtelingencrisis op Jeju eiland wakkerde het de haat aan.”
Een man ontving een doodsbedreiging aan zijn baby, de naam van een andere man werd gebruikt op een “nepvluchteling” flyer, nog een ander werd op straat aangevallen.
“Vandaag de dag zijn de vluchtelingen erg behoedzaam in hun dagelijks leven, zodat zij hun religie en thuisland niet openbaren,” zei Go. Hij voegde hieraan toe dat geen van de vluchtelingen om veiligheidsoverwegingen nog met de media wil spreken.
Daarnaast tekenden bijna 715.000 mensen een petitie aan de overheid om geen asiel meer te verlenen aan vluchtelingen.
Recentelijk weigerde de overheid alle Jemenieten op Jeju eiland de vluchtelingenstatus te verlenen. In plaats daarvan kregen 339 van hen een tijdelijke verblijfsvergunning voor één jaar op humanitaire grond, terwijl 34 afgewezen werden en de rest werd opgeschort.
Websites met nepnieuws speelden een rol in de beslissing van de overheid over de asielaanvraag van de 458 Jemenieten, zegt Hong Sung Soo, een professor in rechten aan de Sookmyung Vrouwen Universiteit in Seoul en een expert op het gebied van haat zaaien.
“Het anti-vluchtelingen nepnieuws had een grote invloed naast alleen het zaaien van angst onder de mensen. Het zette de overheid onder druk in hun besluitvorming”, vertelde Hong aan Global Ground.
YouTube, een paradijs voor nepnieuws
Experts zeggen dat YouTube’s algoritme en verdienmodel hebben bijgedragen aan de populariteit van nepnieuws.
YouTube deelt een klein gedeelte van zijn advertentie-inkomsten met invloedrijke auteurs – zij met minstens 1000 abonnees en 4000 bekeken uren in de afgelopen 12 maanden – een drijfveer om populaire kanalen op te zetten.
“YouTube zet invloed om in geld voor iedereen, ook als het om schadelijke levensovertuigingen gaat. Het platform en het moederbedrijf, hebben toegestaan dat racistisch, misogyne en intimiderend materiaal online blijft staan – en in veel gevallen advertentiegeld blijft verdienen – zolang het geen expliciete leuzen bevat,“ volgens het rapport “Alternative Influence: Broadcasting the Reactionary Right on YouTube” [Alternatieve invloed: Uitzenden en Reactionair Recht op YouTube”] van Data and Society, een onderzoeksinstituut dat zich richt op de sociale en culturele problemen die ontstaan door data-centrische en geautomatiseerde technologie.
Van de top 10 kanalen geanalyseerd door Global Ground, is de Shin Beweging de grootste met 24,7 miljoen kijkers in slechts 30 dagen van 12 november tot 10 december 2018. Jaarlijks verdient het tussen de US$74.200 en US$1,2 miljoen, volgens een schatting van Social Blade, een bedrijf dat sociale media analyseert.
Het algoritme achter YouTube, dat tevens beslist welk materiaal aan individuele gebruikers wordt gesuggereerd, vergroot systematisch het bereik van sensationeel, controversieel en samenzweringsmateriaal volgens een voormalig YouTube ontwikkelaar die sprak met The Guardian.
Door de video’s te kiezen die al goed presteren en dus meer advertentie-inkomsten kunnen genereren – die vaak sensationeel en politiek getint zijn – in plaats van suggesties te doen op basis van individueel kijkgedrag vergroot YouTube de invloed van nepnieuws op het platform.
In Zuid-Korea is deze impact al voelbaar.
In een recente enquête van de Korea Press Foundation gaf 34 procent van de deelnemers aan dat ze nepnieuws tegen waren gekomen op sociale media. Op de eerste plaats gaven ze aan nepnieuws te zien op YouTube, gevolgd door Facebook en berichten apps zoals Kakao Talk, de meest populaire berichten app van Zuid-Korea.
Veel van deze nepnieuws artikelen bevatten sprekers die gelinkt zijn aan de Esther Pray Movement organisatie, een ultraconservatieve evangelische groep volgens Hankyoreh.
Eerder in september publiceerde Hankyoreh een lijst van de top 22 meest gedeelde nepnieuws verhalen op YouTube en de top 20 kanalen die deze verhalen verspreidden. Ook waren ze in staat dit terug te brengen tot de 25 mensen die het vaakst als “experts” op deze kanalen te zien waren. Alle 22 nepnieuwsverhalen en 21 van de sprekers hadden nauwe banden met de Esther Pray Movement organisatie.
Door hun religieuze geloofsovertuigingen is het grootste doelwit van de Esther Pray Movement de LGBTQ-gemeenschap. In de aanloop op Zuid-Korea’s grootste LGBTQ pride optocht riepen veel extreem conservatieve sprekers op hun YouTube kanalen op om tegen de optocht te demonstreren.
Tijdens queer cultuurfestivals in Incheon, een stad dichtbij de hoofdstad Seoul, en op Jeju eiland werden vreedzame evenementen onderbroken door anti-LGBTQ-demonstranten die aanstootgevende teksten riepen zoals “Ga Weg!” en “We zijn tegen homoseksualiteit omdat we van jullie houden!”. Ook blokkeerden ze de weg met auto’s en een menselijk schild om te proberen de optocht te stoppen.
“Ik herinner me dat een demonstrant riep, ‘De basisscholen zijn hier om de hoek, hoe durf je hier een queer festival te houden!’, “zei Heezy Yang, een queer activist en artiest die in beide optochten meeliep. Yang zei dat hij en anderen zich ontmoedigd voelden door de demonstraties en hij nog dagenlang depressief was.
Heezy Yang, een openlijk homoseksuele man en LGBTQ activist neemt een selfie bij zijn boekpresentatie en tentoonstelling van zijn tekeningen. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
Yang oefent voor zijn boekpresentatie. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
Een drag queen treedt op tijdens de boekpresentatie van Yang. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
Een ketting gedragen door een drag queen tijdens de boekpresentatie van Yang. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
Een drag queen bij de boekpresentatie van Yang. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
De oorlog tegen nepnieuws
Nepnieuws is in Zuid-Korea zo uit de hand gelopen dat de minister-president het een gevaar voor de democratie noemde en wetgevers nieuwe wetten hebben voorgesteld om het probleem in de hand te krijgen.
“Nepnieuws heeft de breuk in het publieke discours vergroot en bedreigt de democratie,” zei Lee Nak-yon op 2 oktober 2018 tijdens een kabinetsoverleg volgens Yonhap News TV. De Minister van Justitie kondigde op 16 oktober 2018 aan dat aanklagers desinformatie gaan onderzoeken als het een ernstige zaak betreft, ook als er geen aanklacht is ingediend.
Wetgevers hebben wetten voorgesteld die sociale media platforms aansprakelijk stellen voor het onvoldoende aanpakken van nepnieuws.
Democratische wetgever Park Kwang-on heeft bijvoorbeeld een wet voorgesteld die is geïnspireerd op de NetzDG-wet in Duitsland, dat vereist dat sociale medianetwerken met minstens twee miljoen geregistreerde gebruikers hatelijke en lasterlijke uitspraken binnen 24 uur na het indienen van een gebruikersklacht verwijderen, zoals vermeld in het Duitse Wetboek van Strafrecht.
Critici op de Duitse wet stellen dat het aanmoedigt tot overmatige controle op materiaal, terwijl Facebook en andere sociale medianetwerken zich zorgen maken over de boetes die op kunnen lopen tot 5 miljoen euro.
Maar ondanks de zwakke punten zeggen Koreaanse experts dat de Duitse wet meer genuanceerd is dan die van Park en vragen zich af of een dergelijke wet gebruikt kan worden om de vrijheid van meningsuiting te beperken.
In Parks voorstel staat bijvoorbeeld dat “nepnieuws” voornamelijk onjuiste beweringen over de overheid en het land bevat en in het definiëren van hatelijke uitspraken ontbreekt het aan voorbeelden van desinformatie gericht tegen minderheden.
Tijdens de sessie over inspectie en onderzoek van het parlement dit jaar, een jaarlijkse openbare bespreking in oktober, vroeg Park aan John Lee, de CEO van Google in Korea, om uitleg over ongeveer 100 video’s op YouTube – dat in het bezit is van Google – die als nepnieuws waren bestempeld.
Toen Park aan Lee vroeg waarom het aangewezen materiaal niet was verwijderd, zei Lee: “YouTube is niet in een positie om scheidsrechter te spelen over de waarheid.”
YouTube Korea reageerde niet op het verzoek tot commentaar van Global Ground.
Veel van het nepnieuws dat Park aandroeg was desinformatie over gebeurtenissen in de geschiedenis van Zuid-Korea, zoals de bewering dat de Zuid-Koreaanse troepen achter de Democratische Opstand van 18 mei in Gwangju zaten, waarbij honderden Zuid-Koreanen werden gedood.
Voorbeelden van nepnieuws die schadelijk waren voor de LGBTQ-gemeenschap of hatelijke berichten tegen vluchtelingen werden niet besproken.
Toen Global Ground vroeg hoe hij hatelijke uitspraken zou definiëren refereerde Parks persassistent aan de richtlijnen van de verkiezingscommissie.
De verkiezingscommissie biedt echter geen specifieke richtlijnen over hatelijke uitspraken en de bestaande regels in de verkiezingswet, clausule 110, limiteren zich tot campagne uitspraken.
Als de autoriteiten niet kunnen definiëren wat voor soort foutieve informatie ze moeten reguleren als het op hatelijke uitspraken aankomt, moet dit dan aan sociale mediabedrijven worden overgelaten?
Haat aanpakken
Dus, hoe gaan we het effect van nepnieuws tegen? En, nog belangrijker, hoe pakken we de haat gerelateerde desinformatie aan die de veiligheid en levens van minderheden zoals vrouwen, LGBTQ, migranten en vluchtelingen bedreigt?
1. & 5. Zuid-Koreaanse studenten protesteren op 9 December tegen de reactie op vrouwenclubs op universiteiten en voor gendergelijkheid. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
2. Zuid-Koreaanse studenten juichen terwijl ze luisteren naar een toespraak naar een toespraak. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
3. Een Zuid-Koreaanse studente houdt een toespraak tijdens een protest. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
4. & 6. Zuid-Koreaanse studenten houden borden omhoog als ze de straat op gaan tijdens een protest. Op het borden staat, “Dag 2018, Dag terugslag” en “Geen Vrouwen in die Democratie”. (Seoul, Zuid-Korea, 2018)
Sohn Ji-won, een advocaat bij Open Net, een groep advocaten voor vrijheid van meningsuiting, zegt dat in plaats van hatelijke uitspraken aan te pakken, we ons beter kunnen richten op de haat zelf.
“Het centrale probleem is de haatcultuur, niet de expressie. Het verwijderen van de expressie online neemt de cultuur zelf niet weg,” zei Sohn.
Desondanks is het cruciaal om te definiëren wat hatelijke uitspraken zijn en ervoor te zorgen dat deze definitie niet voor politieke doeleinden misbruikt kan worden. Een allesomvattende anti-discriminatiewet is een manier om dat te bereiken volgens Sohn.
Zuid-Korea’s antidiscriminatiewet werd voor het eerst onder Roh Moo-hyuns democratische bestuur voorgesteld in 2006, maar liep vast in het parlement na protest van meerdere groepen, waaronder de Christelijke evangelisten en bedrijven. Zij eisten dat bepaalde anti-discriminatie gronden zouden worden verwijderd, zoals seksuele oriëntatie, scholingsniveau, land van afkomst, familie status en militaire achtergrond, volgens Hong in zijn presentatie tijdens een internationale bijeenkomst op het Mensenrechtencentrum van de Seoul Nationale Universiteit op 22 september 2017.
Na een aantal mislukte pogingen om de wet te laten slagen, heeft Zuid-Korea op dit moment geen overkoepelende wet die bescherming biedt aan de LGBTQ-inwoners, vrouwen en migranten tegen hatelijke uitspraken en discriminatie.
“Het is onmiskenbaar dat samenzweringstheorieën en nepnieuws een groot sociaal probleem zijn geworden. Mensen die opzettelijk samenzweringsnieuws tegen andere groepen gebaseerd op gender of seksuele oriëntatie verspreiden, moeten gestraft worden, maar om dat te kunnen doen is het dringend noodzakelijk om een algemene anti-discriminatiewet aan te nemen,” zei Yang.
Tot dit gebeurt, zal hij pride evenementen blijven organiseren en LGBTQ-rechten ondersteunen, ongeacht het aantal tegenreacties. “We hebben een beleid dat we niet reageren op geweld en haat met geweld en haat. Het doet pijn dat we enkel om ons bestaan worden aangevallen, maar wij blijven ons vreedzaam verzetten,” zei Yang.
—
Article by Yewon Kang.
Pictures by Jean Chung.
Editing by Denise Hruby and Anrike Visser.
Data analysis by Peter Clark and Yewon Kang.
Illustrations by Imad Gebrayel.
Audio story by Melanie Hall.
Global Ground is investigative, independent journalism. We’re ad-free and don’t sell your personal data, so we mainly depend on donations to survive.
If you like our stories or think press freedom is important, please donate. Press freedom in Asia is under threat, so any support is appreciated.
Thanks in advance,
The Global Ground Team
You must be logged in to post a comment.