De armen dienen of van hen profiteren?

Hindi Marathi English Spanish French German

Listen to this story (English).

Microfinancieringsinstellingen groeien snel waardoor hernieuwde zorgen over overkreditering ontstaan.

In 2006 signaleerden de zelfmoorden van microfinancieringsleners in het Krishna-district van Andhra Pradesh het begin van problemen voor de microfinancieringssector in India. De Krishna-crisis escaleerde in 2010 en verspreidde zich naar andere delen van Andhra Pradesh.

Microfinanciering is het lenen van kleine bedragen aan armen zonder onderpand. Met uitstekende aflossingspercentages werd het een investeringsmogelijkheid en groeide het in een hectisch tempo in India in de jaren 2000.

Tussen 2008 en 2009 groeide de kredietportefeuille van microfinancieringsinstellingen (MFI’s) met een groeipercentage van 97 procent in India. Een stroom van zelfmoorden in 2010 – meer dan 80 – door kredietnemers, samen met massale wanbetalingen, “deed de luchtbel van microfinanciering barsten.”

Ongeveer 9,2 miljoen leners in Andhra Pradesh zijn hun leningen niet nagekomen. De microfinancieringscrisis werd vergeleken met subprime-leningen in de VS, die de wereldwijde financiële crisis van 2008 veroorzaakten.

Tekenen van verontrustende groei

Gegevens van het Microfinance Institutions Network (MFIN), een belangrijke Indiase brancheorganisatie voor microfinanciering, suggereren dat de sector weer groeit.

Na de crisis van 2010 werden MFI’s gedwongen hun expansie te vertragen. Bancaire kredietverlening aan MFI’s droogde op en onbetaalde leningen namen toe. In oktober 2010 keurde de regering van Andhra Pradesh een verordening goed, die in hetzelfde jaar een wet werd, die verschillende beperkingen oplegde aan MFI’s, zoals het beperken van ongebreidelde meervoudige leningen en regels over methoden die worden gebruikt om leningen terug te vorderen. De groei hervatte echter toen NBFC-MFI’s een stijging van 84 procent boekten in uitstaande leningen in 2015-2016 vergeleken met het voorgaande jaar.

De groei bleef kort achter tijdens de demonetisering van de Indiase economie in november 2016, die het gebruik van 500 en 1000 roepie-bankbiljetten verbood, met ernstige tegenvallers in de bruto financieringsportefeuille en klantaantallen tot gevolg. De groei op jaarbasis van NBFC-MFI’s bedroeg slechts 25 procent in de periode 2016-2017, terwijl de hele microfinancieringssector groeide met slechts 26 procent.

Na die korte vertraging veroorzaakt door externe omstandigheden lijkt de groei weer op schema te zijn, met 50 procent groei van NBFC-MFI’s in 2017-2018 en 47 procent groei in 2018-19, volgens de nieuwste MFIN-gegevens.

NBFC-MFI’s zijn de grootste aanbieders van microfinanciering, met 37 procent, banken komen op de tweede plaats, met 32 procent, volgens het MFIN’s Micrometer rapport uit december 2018.

De 56 NBFC-MFI’s leden van MFIN vormen meer dan 90 procent van de Indiase microfinancieringssector, met uitzondering van Self Help Groups (SHG’s), die leningen van banken ontvangen.

Door de hervatte groei vragen de experts zich af of de oude praktijken van overkreditering inderdaad zijn uitgestorven.

Regelgevend toezicht na de crisis

De microfinancieringscrisis van 2010 zorgde ervoor dat de Reserve Bank of India (RBI) tussenbeide kwam en de sector strenger reguleerde. In het rapport van de Malegam-commissie uit 2011 werd een nieuwe categorie niet-bancaire financiële ondernemingen gecreëerd: de niet-bancaire financieringsmaatschappijen-microfinancieringsinstellingen (NBFC-MFI’s), om NBFC’s die zich bezighouden met microfinanciering te reguleren.

De commissie schetste richtlijnen om meerdere kredietverstrekkers, overkreditering en spookleners te voorkomen, waarbij andere mensen dan de echte begunstigde leningen ontvangen.

Het herhaalde de definitie van dwanglening terugwinningsmethoden, zoals het verzamelen van wekelijkse betalingen in plaats van maandelijkse terugbetalingen, ofschoon RBI officieel wekelijkse aflossingen toestaat, en gaf opdracht tot de oprichting van kredietbureaus.

De brancheverenigingen MFIN en Sa-Dhan ontvingen erkenning als zelfregulerende organisaties (SRO’s) in respectievelijk 2014 en 2015. Ze creëerden een gedragscode voor NBFC-MFI’s en begonnen hun naleving te garanderen. De primaire verantwoordelijkheid voor het naleven van RBI-richtlijnen was echter voor individuele MFI’s. Zelfregulerende organisaties waren ondertussen belast met het bijwerken van de RBI over alle sectorontwikkelingen, het uitvoeren van onderzoeken en het indienen van kwartaalrapporten.

Tijdens interviews en e-mailgesprekken met Global Ground Media, hielden vertegenwoordigers van MFIN en Sa-Dhan de MFI’s niet verantwoordelijk voor de 2010 Andhra Pradesh-crisis, ondanks de regelgevende actie van de RBI die daarop volgde.

MFIN

In een gemaild antwoord op Global Ground Media zei MFIN CEO Harsh Shrivastava dat de NBFC-MFI-industrie moest groeien met inachtneming van verantwoord lenen en de bescherming van klanten. Volgens Shrivastava is de markt grotendeels onderschat, met de “huidige kredietdiepte” van NBFC-MFI’s op 15 procent.

Professor Alok Misra, de voorzitter van de zelfregulerende organisatiecommissie van MFIN, zei: “grote schendingen van intenties die serieuze actie vereisen, zijn niet aanwezig.”

In het Responsible Finance India verslag (2016), door dezelfde professor Misra van MFIN, staat echter: “Medewerkers blijven aandringen op hogere leningen en ondanks kredietcontroles is er sprake van meervoudige leningen.”

In het rapport werd ook opgemerkt dat “rapporten van het kredietbureau kritieke gaten bevatten, zoals de authenticiteit van gegevens, en in sommige gevallen geen volledig beeld gaven van de schuldenlast van de kredietnemer.”

Meer recentelijk heeft het Inclusive Finance India rapport uit 2018, opgesteld door professor Misra en Ajay Tankha, een ontwikkelingsadviseur, ook verontrustende trends aan het licht gebracht. Het rapport merkt op dat MFI’s gedwongen producten van derden verkopen, waarop MFIN antwoordt dat het een ‘Richtlijn voor producten van derden’ heeft uitgegeven die geen strafmaatregelen voor overtreders omvat.

Sa-Dhan

Pillarisetti Satish, de uitvoerend directeur van Sa-Dhan, waarvan de leden kleine of middelgrote NBFC-MFI’s en NGO’s zijn, zei dat “lid instellingen een gedragscodetraining krijgen, audits ondergaan om de naleving van de gedragscode te controleren en onderworpen zijn aan een bewakingsteam. Er is ook een correctiemechanisme.”

Sa-Dhan kwam tussenbeide naar aanleiding van meldingen van zelfmoorden wegens microfinancieringskredieten in het Palakkad District in Kerala in 2018. De New Indian Express meldde destijds dat drie personen zelfmoord pleegden na het opnemen van leningen van microfinancieringsmaatschappijen en onder druk werden gezet om terug te betalen.

Geen enkele MFI onderging actie na de zelfmoorden in Kerala. In plaats daarvan verklaarde Satish dat Sa-Dhan afzag van dwangmaatregelen en “begeleiding bood” aan werknemers van NBFC-MFI’s in Palakkad over het afhandelen van cliënten met te grote schuldenlast.

Satish zei dat Sa-Dhan zowel MFI’s als geldschieters in het gebied vond. “We hebben geen specifieke actie ondernomen tegen een MFI, omdat de MFI-leningen aan particulieren binnen de limieten lagen. Maar de kredietnemers hadden zelf van meerdere instellingen geleend. Daarom is de MFI technisch niet schuldig,” zei hij. Later gaf Satish toe aan Global Ground Media dat MFI’s zouden moeten controleren of potentiële klanten zich in een schuldenval bevinden door contact op te nemen met credit rating bureaus.

RBI plaatst de verantwoordelijkheid voor het controleren van kredietlimieten bij NBFC-MFI’s en niet bij de klant. RBI-regels verbieden het verstrekken van leningen aan klanten die leningen bij twee NBFC-MFI’s en al leningen ten bedrage van Rs100.000 hebben. De regels vereisen ook NBFC-MFI’s om zich bij een kredietbureau aan te sluiten, met welke zij de schulden van klanten moeten controleren en ook de lening gegevens van hun eigen klanten moeten delen.

Overheidsbevindingen

Tijdens de demonetisering in november 2016 werden NBFC-MFI’s opnieuw beschuldigd van dwangtactieken bij het innen van leningen. Na protesten van vrouwelijke kredietnemers en klachten van de politie tegen bedrijven in Nagpur en Amravati, vormde de Maharashtra-regering in april 2017 een comité om te informeren naar onderpandvrije leningen verstrekt door microfinancieringsbedrijven in de Vidarbha-regio in Oost-Maharashtra, die de Nagpur en Amravati afdelingen omvat. De commissie heeft haar rapport in mei 2018 bij de regering ingediend.

Het rapport van het comité, ingezien door Global Ground Media, erkent dat hoewel microfinancieringsinstellingen een cruciale rol spelen bij het financieren van behoeftige en magere inkomensgroepen, er talloze voorbeelden zijn van wangedrag door microfinancieringsbedrijven, zoals het verstrekken van meerdere leningen aan dezelfde begunstigde. In één geval maakte een lener gebruik van zes tot acht gelijktijdige leningen van verschillende microfinancieringsinstellingen.

Sommige NBFC-MFI’s dwongen kredietnemers om leningen te nemen voor de aanschaf van mobiele telefoons en televisietoestellen, terwijl instellingen ook leningen verstrekten zonder de terugbetalingscapaciteit van leners te beoordelen.

Het belangrijkste motief van NBFC-MFI’s was volgens het rapport het maximaliseren van de winst, terwijl de vaardigheden van plattelandsvrouwen of de ontwikkeling van dorps- en huisnijverheidsindustrie werden verwaarloosd.

Ondertussen is de rente van NBFC-MFI’s tussen de 22 procent en 26 procent, zoals toegestaan door de RBI, hoger dan de gemiddelde 9 tot 10 procent rente in de banksector.

De auteurs van het rapport vroegen de RBI het toezicht op MFI’s te verhogen, te zorgen voor een effectieve uitvoering van de aanbevelingen van de Malegam-commissie uit 2011, redelijke rentepercentages tot 20 procent te garanderen, meerdere uitbetalingen door leningen aan dezelfde lener te voorkomen en leners een verzekering te verstrekken.

In reactie op de beschuldigingen in het rapport vertelde een woordvoerder van MFIN aan Global Ground Media: “[De] Maharashtra-regering […] heeft ook het goede werk van microfinancieringsbedrijven bekendgemaakt, naast het benadrukken van plekken waar ruimte is voor verbetering.”

Microfinancieringsrapporten in de sector en de bevindingen van het Maharashtra regeringscomité hebben echter de nadruk gelegd op voortdurende overkreditering, dwingende terugwinningstechnieken en het gebrek aan toetsing van het vermogen van klanten om een lening aan te gaan.

—

If you need help or know someone who does, please reach out now through a suicide hotline near you.

Article by Urvashi Sarkar.
Editing by Mike Tatarski and Anrike Visser.
Research by Peter Allen Clark.
Illustrations by Imad Gebrayel.